ورود به معرفت اسلامی: اثبات فطرت

     همانطور که در درس گذشته مشاهده کردید، کسی که ادعا می کند به هیچ چیز اعتقاد ندارد(پوچ گرا) نیز الزاماً اعتقاداتی دارد. نمونه ی بارز این اعتقادات، اعتقاد به وجود گرسنگی و وجود غذاست. اگر کسی این دو را واقعاً قبول نداشته باشد طی چند روز می میرد. لذا تمام انسان ها اعتقاداتی دارند. 

     از طرفی این سخن کاملاً بر حق است که نمی توان برای تمام اعتقادها برهان آورد. هر برهانی که اعتقادی را اثبات کند، خود فرضیاتی دارد که نیاز به اثبات دارند. لذا الزاماً اعتقاداتی هست که برایشان برهانی نیست و برای اثبات دیگر اعتقادات به این ها نیاز است.

    دو پاراگراف بالا را می توان اینگونه جمع بندی کرد که هر کسی اعتقاداتی دارد و در میان این اعتقادات، الزاماً اعتقاداتی اثبات ناپذیر موجود است. لذا هر کسی -هر قدر هم که برای استدلال تلاش کند- اعتقاداتی دارد که بدون اثبات پذیرفته است.

    حال چگونه باید از میان این همه اعتقاد، عده ای را انتخاب کنیم که بدون اثبات بپذیریم؟ اگر روشی منطقی برای رسیدن به این اعتقادات کشف کنیم، به عبارتی آن ها را اثبات کرده ایم که این محال است. لذا اعتقادات اثبات ناپذیر را نمی توان انتخاب کرد و پذیرفت.

    در ساختار منطقی و فلسفی ذهن ما ستون هایی ست مستحکم که تمام این بنای عظیم بر این ستون ها بنا شده است. این ستون ها اعتقاداتی هستند که بدون اثبات پذیرفته ایم و برای پذیرششان هیچ انتخابی نداریم؛ بلکه پیش از آن که در صحت هر گزاره ای فکر کنیم، در ما وجود دارند. اسلام به این اعتقادات اولیه و اساسی می گوید فطرت.

فهرست دروس | درس بعدی>>  نگاهی به تجربه گرایی + نقد