فطرت ثانوی چگونه ایجاد می شود؟

    همانطور که اثبات شد، انسان یک سری اطلاعات پیش فرض در وجود خود دارد(فطرت). این اطلاعات، الزاماً حق هستند. ما با استفاده از همین اطلاعات است که بر سر حق قضاوت می کنیم، لذا معیار ما برای حقانیت، همین اطلاعات است. تنها حق است که می تواند حق را تشخیص دهد؛ ما نیز معتقد به امکان تشخیص حق هستیم؛ لذا معتقد به حقّانیت فطرت(این اطلاعات) هستیم. کسی هم که به تشخیص حق معتقد نیست، دچار نهیلیسم است و باید به پست مربوطه رجوع کند.

    علاوه بر اطلاعات اولیه ی فوق، یک سری اطلاعات ثانویه در انسان است. این اطلاعات ترکیبی از استنتاج، اطلاعات درونی انسان و اطلاعات دریافت شده از بیرون است.

فطرت ثانوی

    اثرات محیطی، افکار و اعمال انسان؛ همگی بر انسان اثر گذارند. وقتی این آثار به طور مداوم انسان را دستخوش تغییر کنند به گونه ای که انسان خواصی مغایر با فطرتش بروز بدهد، خواص جدید ایجاد شده را فطرت ثانوی گویند.

نهیلیسم (پوچ گرایی)

    مکتبی فلسفی با ریشه ی غربی ست که از اساس، وجود هر گونه حقیقت و یا امکان شناخت را منکر می شود. امروزه این مکتب عموماً در شکل ملایم تر و مادی گرایانه بروز کرده است.

    دیدگاه های نهیلیسم، با سوفسطائیان دوران یونان باستان شدیداً گره خورده است. سوفسطائیان انسان های مسلط به فن بیان و خطابه بودند که هرچه می خواستند را حق و هرچه نمی خواستند را باطل نشان می دادند. آن ها در نهایت منکر هر گونه حقیقتی شدند و این به قولی خود نهیلیسم است.

بیشتر بخوانید

حقانیت فطرت انسان ها و حیوانات

    ما هرگز سعی نمی کنیم با یک سنگ صحبت کنیم تا آن را متقاعد کنیم؛ زیرا قدرت درک ندارد. وقتی به هدف انتقال یک مفهوم با کسی صحبت می کنیم، صراحتاً به این اعتقاد داریم که فرد رو به روی ما قابلیت درک دارد.

    علاوه بر این، صحبت ما با دیگران نشان دهنده ی این است که در ذهن ما مفاهیم مشترکی هست که به واسطه ی آن ها سخن یکدیگر را می فهمیم. به عبارتی، کلام طرف مقابلمان را می توانیم در ذهن خود ترجمه کنیم؛ و این قابلیت ترجمه نشانگر این است که می دانیم هر کلمه و اصطلاح فرد مقابل، برای او نشانگر چه مفهومی ست. پس به طور متقابل نسبت به ذهن یکدیگر شناختی نسبی داریم. این شناخت از کجا ایجاد شده است؟ از آموزش؛ که البته آموزش خود گونه ای از تعامل بین دو انسان است و در آن شناخت متقابل وجود دارد. خود این شناخت متقابل از کجا حاصل شده است؟ این سلسله تا آنجا پیش می رود که بپذیریم انسان ها ذاتاً نسبت به یکدیگر شناخت دارند.

بدیهی

به گزاره ای گفته می شود که بدون اثبات پذیرفته شده باشد.(خواه اثبات پذیر باشد خواه اثبات ناپذیر باشد)

مثال: "من هستم." کسی در این جمله شک نمی کند و نیازی نمی بیند برای آن استدلال بیاورد.

فطرت

مجموعه ای از اعتقادات، گرایش ها و خصلت ها که بدون هیچ آموزش و تمرینی در انسان وجود دارد را فطرت می گویند.

وجود خدا: چگونه یک اصل بدیهی نیازمند اثبات می شود (2)

    همانطور که در ضرورت فلسفه اشاره شد، در سیر فکری ساده انگارانه ای که ما طی می کنیم، اطلاعات در ذهن ما طبقه بندی نمی شوند. اگرچه خودمان اطلاعات را طبقه بندی نکردیم، ضمیر ناخودآگاه ما این کار را انجام می دهد. دو چیز را معتبر و ارزشمند تلقی می کند:

    1. آنچه هیجان انگیز است(مورد توجه بیشتر است)

    2. آنچه بسیار تکرار شود

وجود خدا: چگونه یک اصل بدیهی نیازمند اثبات می شود (1)

    به فصل دوم؛ فصلی مهم، عمیق و سنگین؛ به فصل اثبات وجود خدا خوش آمدید. امیدوارم تا به اینجا را با دقت مطالعه کرده باشید تا بتوانید این راه سخت و البته فوق العاده شیرین را با لذّت و اشتیاق طی کنید.

----------------------------------

    وجود خدا یک امر بدیهی ست. یعنی به صورت شهودی(بدون استفاده از هیچ ابزار یا استدلال) انسان از وجود خدا آگاه است؛ اما همانطور که ذکر شد، بدیهی بودن به معنی اثبات ناپذیر بودن نیست. اما چگونه یک امر بدیهی می تواند به اثبات نیاز پیدا کند؟

پایان فصل اول(معرفت شناسی) و جمع بندی آن

    معرفت شناسی(شناخت فرآیند شناخت) زیربنای فلسفه است. عزیزان این بحث را به خوبی فرابگیرید و عمیقاً درک کنید که اگر در آن مشکلی داشته باشید، حتماً خود را در مباحث بعدی نشان خواهد داد و خدای نکرده از درک صحیح فلسفه باز می مانید. خواهشاً اگر در هریک از جزئیات این بحث شکّی دارید، بیان کنید و بپرسید؛ متزلزل از کنارش عبور نکنید. ارزش نتایج فلسفی به قطعیتشان است و اگر کسی معرفت شناسیش متزلزل باشد فلسفه اش از قطعیت برخوردار نخواهد بود. در زیر، برای تثبیت مطالب چکیده ی فصل را ذکر می کنم:

بررسی فطرت و چگونگی شناخت آن

همانطور که شرح داده شد، هر کسی پیش از آن که بخواهد هر گونه اظهار نظری بکند، الزاماً به فطرت معتقد است. اینجا نکته ی مهم و ظریفی هست:

    برخی گمان می کنند این که ما برای فطریات دلیلی نداریم؛ بی دلیل آن ها را پذیرفته ایم و راه فراری نداریم؛ این نشانه ی استیصال ماست. از سر اجبار فطرت را پذیرفته ایم نه با روش عقلی؛ لذا شناخت جهان نیز که بر اساس فطرت است، غیر عقلانی و متزلزل است. اگر دقت کنیم، این برداشت اشتباه است. ما دچار استیصال هستیم؛ اما نه در شناخت محیط. ما محیط خود را می شناسیم؛ آنچه نمی شناسیم فطرت خودمان است. اعتبار فطرت ذره ای از عقل پایین تر نیست؛ بلکه عقل و استدلال، خود زیرمجموعه ی فطرت است و امری فطری ست. این که بگوییم فطرت اثبات ندارد اشکالی ایجاد نمی کند. اصلاً فرض کنید فطرت اثبات داشته باشد. اگر قرار است در همه چیز شک کنیم، آیا در اثبات ارائه شده برای فطرت-هرچه باشد- نباید شک کنیم؟؟ معلوم شد که اشکال از بدون اثبات بودن فطرت نیست. این فکر فرد است که مسموم شده و گمان می کند عقل بر همه چیز احاطه دارد.