برهان انتفای منکر محض(منتفی بودن آنچه نامأنوس است) در اثبات خدا

    هرگاه ما درباره ی انجام عملی فکر می کنیم، رخ داد عمل را به ناچار تنها در دو دسته قرار می دهیم: عملی که بر اثر جبر و کنش و واکنش انجام می شود، و عملی که با آگاهی و اراده انجام می شود. ممکن است به طور لفظی جمله سازی کنیم و بگوییم عمل بدون جبر و بدون علم؛ امّا نسبت به این جمله هیچ ادراکی نداریم...لذا این جمله ما را به هیچ مفهومی که بتوانیم انتزاع کنیم نمی رساند. حتّی رفتار تصادفی هم که در نظر می گیریم، رفتار بی اراده نیست؛ بلکه رفتاری ست که ما قدرت پیشبینی آن را نداریم.

    عامل غیر مجبور و آزاد، طبق تعریف، عاملی ست که خودش منشاء عمل خودش است و تحت جبر نیست.

عمل عامل آزاد، خصوصیاتی دارد؛ چرا که اگر عملی خصلتی نداشته باشد موجود نیست.

عامل آزاد، همان چیزی ست که به خودی خود خصوصیات مذکور را تعیین کرده است.

    تعیین خصوصیات، بدون دانستن خصوصیات، قابل تصور نیست؛ لذا نمی توان عامل آزاد را جدای از آگاهی تصوّر کرد.

این مقدّمه ای بود برای برهان انتفای منکر محض در اثبات وجود خدا؛ امّا خود برهان:

1. عامل اولیه ی ایجاد پدیده های جهان از دو حال خارج نیست: یا نسبت به پدیده هایی که ایجاد کرده آگاهی دارد، یا ندارد.

2. هیچ گونه عمل مستقلّی بدون آگاهی قابل درک و تصوّر نیست. همچنین بر وجود چنین عملی دلیلی نیست.

3. منکر محض منتفی ست. یعنی آنچه را دلیلی بر درست بودنش نداریم و حتّی نمی توانیم درست بودنش را تصوّر کنیم، منتفی و باطل است.(برای توضیحات اینجا کلیک کنید.)

4. ناآگاه بودن خالق جهان منتفی ست.