مخالفین برهان نظم، معمولاً این اشکال را به برهان نظم می گیرند که ممکن است نظمی بدون ناظم ایجاد شود. آن ها برای این گونه نظم ها مثال هایی نیز طرح می کنند. مثلاً:
اگر یک سبد میوه را به صورت تصادفی تکان بدهی، پس از قدری تکان دادن، میوه های ریز پایین رفته و میوه های درشت به روی سبد می آیند. میوه ها خود به خود بر حسب اندازه مرتّب می شوند
همانطور که توضیح داده شد، واضح است که مقدمه ی اول برهان نظم برقرار است: جهان دارای نظم و هماهنگی گسترده است. اما مقدمه ی دوم:
2. نظم گسترده الزاماً توسط یک طراح و ناظم هوشمند ایجاد شده است
گزاره ی فوق یک اصل بدیهی ست. این اصل با مثال های متنوعی بیان شده، که مناقشه در همین مثال ها اسباب انکار را برای بی خدایان ایجاد کرده است.
بنده در ابتدا توجه شما را به این نکته جلب می کنم که توضیح دادن و مثال آوردن برای یک گزاره، منافاتی با بدیهی بودنش ندارد. توضیح و مثال، ما را در شفاف سازی مفهوم گزاره یاری می کنند؛ و مادامی که گزاره ای شفاف نباشد، حکم بر صحّت یا ردّ آن عقلانی نیست.
شکّی نیست که اعتقاد به وجود خدا اعتقادی فراگیر است. عموم مردم جهان به قدرتی هوشمند که بر همه چیز حاکم است معتقدند. از کنار اعتقاد به این مفهوم، ادیان ایجاد شده اند تا رابطه ی بین انسان ها و خدا را توصیف کنند. در این میان، عدّه ای بی خدا ظهور کرده اند که تعدادشان نیز مدّت ها ست رو به افزایش است. مبحث این مقاله، واکنش بی خدایان به باخدایی توده ی مردم است.
در گذشته، بی خدایان عموماً دین را یک ابزار کنترل می دیدند. برخی می گفتند: "دین ساخته و پرداخته ی اشرافیان و قدرتمندان است که آن را برای مردم ضعیف قرار داده اند. دین باعث می شود فقرا به ضعف و فقر خود قناعت کنند و انقلاب نکنند و در برابر زورگویی و استعمار قدرتمندان ساکت بمانند".
